Κυριακή, Ιουνίου 09, 2013

Ο πόλεμος Αιθιοπίας - Ερυθραίας

Η Ερυθραία είναι μια γλώσσα γης μήκους 1000 χλμ που συνορεύει με την Ερυθρά θάλασσα, με συνολική επιφάνεια 121000 χλμ2. Έχει πληθυσμό 3,5 εκατομμύρια κατοίκων που αποτελείται από πολλά έθνη. Οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι η τιγρίνια και τα αραβικά, και ο πληθυσμός διαιρείται εξίσου ανάμεσα σε μουσουλμάνους και χριστιανούς. Η Ερυθραία κόβει στην Αιθιοπία κάθε πρόσβαση προς την Ερυθρά θάλασσα.

Από το 1889 ως το 1941, η Ερυθραία ήταν ιταλική αποικία. Όταν ήρθε η ώρα να μοιραστεί το λείψανο των νικημένων του Β' παγκοσμίου πολέμου, ο αυτοκράτορας Χαϊλέ Σελασιέ ζήτησε την περιοχή. Το 1952 ο ΟΗΕ εμπιστεύθηκε την περιοχή στην Αιθιοπία ως αυτόνομη περιοχή κάτω δική της σημαία και κυβέρνηση. 10 χρόνια αργότερα, το 1962, η Αιθιοπία την ενσωματώνει και εφαρμόζει μια αυστηρή πολιτική κεντρικής διοίκησης που ξεκινά να τη μετατρέψει σε μια επαρχία της αυτοκρατορίας.

Αυτή η ενσωμάτωση προκαλεί μια επανάσταση που δε θα πάρει τέλος παρά 30 χρόνια αργότερα, τον Μάη του 1991, με την πτώση της Ασμάρα και τη νίκη του αιθιοπικού στρατού.

Το 1993, το "αδερφό" καθεστώς που είχε πάρει από το 1991 την εξουσία στην Αντίς-Αμπέμπα αποδέχεται την ανεξαρτησία της Ερυθραίας, καίγοντας επίσης το ταμπού των αδιαπραγμάτευτων συνόρων που κληρονομήθηκαν από την αποικιοκρατία.

Στις 6 Μαΐου 1998 ξεσπά πόλεμος ανάμεσα στις δύο χώρες, ανάμεσα στα δύο "αδερφά" καθεστώτα που είχαν συνεργαστεί στην πτώση του αιθίοπα Συνταγματάρχη Μεγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ. Μέσα στην ευφορία της νίκης, η Αιθιοπία του Μελές Ζεναβί είχα πραγματικά αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ερυθραίας του Ησαΐα Αφβέρκι χωρίς παρ'όλα αυτά να ασχοληθούν με τον ορισμό των συνόρων.

Για τους ισχυρούς άνδρες των δύο χωρών, η στρατιωτική αδερφικότητα του παρελθόντος εγγυόταν τις καλές σχέσεις του μέλλοντος αλλά, μετά την ανεξαρτησία του 1993, η κυβέρνηση της Ασμάρα αναφερόμενη στα σύνορα επί αποικιοκρατίας, θεωρούσε πως υπήρχαν πολλές ζώνες που η Αιθιοπία θα έπρεπε να επιστρέψει. Το 1996-97 σημάδια έντασης έκαναν την εμφάνισή τους. Η Ερυθραία ξεκίνησε τις εχθροπραξίες στην περιοχή που ονομάζεται "τρίγωνο του Μπάντμε" ή "τρίγωνο του Γίργκα".

Σε πολλά σημεία και επειδή πολλές φορές είχε μετακινηθεί, τα σύνορα Αιθιοπίας - Ερυθραίας δεν υλοποιήθηκαν πραγματικά. Τελικά, στο τέλος του 20ου αιώνα ίσχυαν τα σύνορα της ιταλο-αιθιοπικής συνθήκης του 1896 που υπογράφηκε μετά τη νίκη των αιθιόπων στην Άντουα. Το 1935-36 τα σύνορα αναθεωρήθηκαν μετά την νίκη των Ιταλών. Έπειτα, μετά το διωγμό των Ιταλών από την Αιθιοπία κατά την εκστρατεία του 1941, οι Βρετανοί επανέφεραν τα σύνορα του 1896, τα οποία εξαφάνισε ο Χαϊλέ Σελασιέ το 1962 αποροφόντας την Ερυθραία.

Σε ό,τι αφορά το τρίγωνο του Μπάντμε, τα πράγματα είναι περίπλοκα καθώς η ιταλο-αιθιοπική συνθήκη του 1896 εγκαθιδρούσε σύνορο μεταξύ Αιθιοπίας - Ερυθραίας τον ποταμό Μερέμπ, εγκαθιδρύοντας επίσης τα δικαιώματα της Αιθιοπίας στην περιοχή. Αλλά η Ασμάρα στηρίζει τις επιδιώξεις της πάνω σε μια μετέπειτα  συνοριακή συμφωνία του 1902. Υπογεγραμμένη μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας, τότε παρούσα στο αγγλο-αιγυπτιακό Σουδάν, την Ιταλία και την Αιθιοπία, έδινε το Μπάντμε και την Τσορόνα στους Ιταλούς, συνεπώς στην Ερυθραία.

πηγή: Bernard Lugan, Atlas historique de l'Afrique des origines à nos jours, σελ. 233